Η ιστορία πίσω από τα γυαλιά σας.

Μέρες που είναι, δύσκολα πια συναντάς άνθρωπο χωρίς κάτι χρωματιστό στα μάτια του. Είναι τα γυαλιά ηλίου αυτά που έχουν γίνει αναπόσπαστο κομμάτι του καλοκαιριού μας. Αλλά δεν ήταν πάντα έτσι. Και, πολύ περισσότερο, δεν πρωτό μπήκαν στη ζωή μας ως ηλιασπίδες. Το πώς, πότε και γιατί συνέβη να γίνουν οι συνοδοιπόροι μας στη λιακάδα είναι μια ιδιόμορφη συρραφή ιστοριών σκόνης, πάγου, πολέμου και τεχνολογίας. Ο,τι πρέπει, δηλαδή, για θερινό ανάγνωσμα.

Πιάνοντας στα χέρια σου ένα ζευγάρι γυαλιών ηλίου - ακόμη κι από τα πιο φτηνά - διαπιστώνεις ότι τόσο ο σκελετός όσο και τα ίδια τα γυαλιά μαρτυρούν μια κατεργασία που δύσκολα θα γινόταν σε κλίμακα μαζικής παραγωγής πριν από τη βιομηχανοποίηση του 20ού αιώνα. Ετσι εύκολα συμπεραίνεις ότι πρόκειται για μια εφεύρεση του πρόσφατου καταναλωτικού πολιτισμού μας. Θα είχες και δίκιο και άδικο. Διότι η ιδέα των γυαλιών ηλίου πάει πολύ μακριά, σε χρόνο και σε τόπο.

Από σμαράγδια, μπρούντζο και χαλαζία
Ο πρώτος άνθρωπος στην Ιστορία που ζήτησε και του έφτιαξαν γυαλιά ηλίου εικάζεται ότι ήταν ο αυτοκράτορας της Ρώμης Νέρων. Κατά τις εξιστορήσεις, είχε βάλει τους λιθογλύπτες του να κόψουν φλύδα σμαραγδιού και να την προσαρτήσουν σε σκελετό. Με αυτό το πράσινο «μονόκλ» ο Νέρων λέγεται ότι παρακολουθούσε τις μονομαχίες στο Κολοσσαίο χωρίς να τον ενοχλεί ο ήλιος.

Πολύ πιο σίγουρη είναι μια άλλη μαρτυρία «ασπίδων προστασίας των ματιών»: στον τάφο υπ' αριθ. 227 που ανέσκαψαν στην Τουρφάν - την πρώτη κινεζική πόλη μετά την έρημο της Τακλαμακάν, στα όρια Καζακστάν, Μογγολίας και Κίνας - οι αρχαιολόγοι βρήκαν στο πρόσωπο μιας μούμιας ζευγάρι από διάτρητες μπρούντζινες οφθαλμασπίδες. Αποφάνθηκαν ότι συντρόφευαν εν ζωή τον νεκρό όταν διάβαινε την έρημο ακολουθώντας τον Δρόμο του Μεταξιού. Οι ασπίδες αυτές κοσκίνιζαν τόσο τις ηλιαχτίδες όσο και τις ριπές άμμου που σήκωνε ο άνεμος.

Οι εν λόγω οφθαλμασπίδες χρονολογήθηκαν μεταξύ του 7ου και του 9ου αιώνα μ.Χ. Αν και είναι τα αρχαιότερα «γυαλιά ηλίου» που έχουν βρεθεί, κανείς δεν ξέρει ποιος και πότε τα πρωτοσκέφθηκε. Για παράδειγμα, είναι σύμπτωση το ότι μια παραλλαγή τους χρησιμοποιούσαν και χρησιμοποιούν οι ιθαγενείς Αλεούτ και Ινουίτ της Αλάσκας, που βάσει DNA προέρχονται από την ίδια ασιατική κοιτίδα; Βέβαια οι οφθαλμασπίδες αυτών των τελευταίων είναι ξύλινες και αντί για τρυπίτσες έχουν μια απλή σχισμή, όμως η προσαρμογή είναι εύλογη: δεν τους στράβωναν πια οι αμμοθύελλες αλλά οι χιονοθύελλες.

Η πρώτη χρήση γυαλιών ηλίου από ανθρώπους των πόλεων εντοπίζεται στην Κίνα του 13ου αιώνα μ.Χ., οπόταν εισάγονταν από τη Μαλαισία ποσότητες καπνιστού χαλαζία, με φλύδες του οποίου φτιάχνονταν γυαλιά ηλίου για την αριστοκρατία. Μια ιδιόμορφη χρήση «εσωτερικού χώρου» είχαν σκαρφιστεί γι' αυτά οι δικαστές: τα φορούσαν για να μη φαίνονται τα μάτια τους και καταλαβαίνουν από αυτά οι αντίδικοι το τι θα αποφασίσουν. Η Δικαιοσύνη, βλέπετε, οφείλει να είναι τυφλή... Πάντως, είτε από μετάγγιση της νέας κινεζικής μόδας είτε αυτοφυώς, η ευρωπαϊκή ιστορία αναφέρει ότι τα ομματοϋάλια εφευρέθηκαν το 1299 από έναν Φλωρεντίνο, τον Salvino degli Armati - τουλάχιστον αυτό έγραψαν στον τάφο του.

Η κατά λάθος επανεφεύρεση
Ως τον 18ο αιώνα οι Ευρωπαίοι ασχολούνταν με τη διερεύνηση της οπτικής και της διοπτρίας μέσα από τα κείμενα του Ευκλείδη, του Πλούταρχου, του Ντα Βίντσι και του Κέπλερ, χωρίς διόλου να σκέφτονται τις εφαρμογές τους στην προστασία από τον ήλιο. Το ίδιο συνέβαινε και το 1752 στο εργαστήριο του Βρετανού Τζέιμς Εϊσκοφ (James Ayscough), αλλά με μία ειδοποιό διαφορά: ο Εϊσκοφ πίστευε ότι τα γαλαζωπά ή τα πράσινα γυαλιά διόρθωναν την ελαττωματική όραση. Επιστημονικά δεν είχε δίκιο, αλλά οι αμαξάδες που τα φόρεσαν διαπίστωσαν ότι έβλεπαν «πιο καθαρά» λόγω της αυξημένης αντίθεσης των χρωμάτων.

Στον επόμενο αιώνα τα χρωματιστά γυαλιά άρχισαν να γίνονται γνωστά για έναν ακόμη παράδοξο λόγο: η ευρύτατα διαδεδομένη σύφιλη είχε ως ένα από τα συμπτώματά της την ευαισθησία στο φως. Οπότε αρκετοί γιατροί συνιστούσαν στους ασθενείς τους τη χρήση χρωματιστών ομματοϋαλίων, συνήθως κίτρινου ή καφέ χρώματος.
Φωτοευαισθησία παρουσίασε και μια ιδιαίτερη κατηγορία ανθρώπων στις αρχές του 20ού αιώνα από καθαρά τεχνογενή αιτία: οι πρώτοι σταρ του σινεμά έβγαιναν από τα κινηματογραφικά στούντιο με κόκκινα μάτια εξαιτίας των πολύ ισχυρών προβολέων που χρησιμοποιούνταν. Κάποιος από αυτούς σκέφτηκε να φορέσει χρωματιστά γυαλιά και... ξεκίνησε η μόδα στην Αμερική. Ιδιαίτερα από το 1929, όταν ο κατασκευαστής γυαλιών Sam Foster δημιούργησε τα πρώτα φθηνά γυαλιά από ζελατίνη (σελιλόιντ) και σκέφτηκε να βγάλει καροτσάκι στις παραλίες του Atlantic City και του New Jersey, οι θαυμαστές των σταρ έμαθαν ότι τα χρωματιστά γυαλιά προστάτευαν όχι μόνο από τους προβολείς αλλά και από τον ήλιο.

Με χορηγό την αεροπορία
Ο Α' Παγκόσμιος Πόλεμος έφερε για πρώτη φορά τα αεροπλάνα στα πεδία των μαχών. Τότε οι στρατιωτικοί συνειδητοποίησαν πως οι πιλότοι τους πετούσαν πολλές φορές στα τυφλά, είτε από την άμεση έκθεση στο φως του ηλίου είτε από τις αντανακλάσεις του στην ιονόσφαιρα ή τις στιλπνές επιφάνειες επί Γης. Ετσι η αμερικανική αεροπορία ανέθεσε στον οπτικό οίκο Bausch & Lomb τον σχεδιασμό αποτελεσματικών γυαλιών για τους πιλότους. Ο οίκος έστρωσε τους οπτικούς του στη δουλειά και εκείνοι ανταποκρίθηκαν παρουσιάζοντας τα πρώτα γυαλιά που απορροφούσαν το φως στην κίτρινη ζώνη του φάσματός του. Τα γυαλιά αυτά είχαν βαθύ πράσινο χρώμα.

Το 1936 ο Αμερικανός Edwin H. Land εφηύρε την πόλωση του φωτός και την αποκοπή των κατακόρυφων συνιστωσών του μέσα από ειδικά φίλτρα. Τα γυαλιά που παρήγαγε η εταιρεία του, η Polaroid, ήταν τα πρώτα που προστάτευαν πραγματικά από την υπεριώδη ακτινοβολία (UV) και έκοβαν τις αντανακλάσεις. H Bausch & Lomb έσπευσε να αξιοποιήσει τον Edwin Land και την ίδια χρονιά τής σχεδίασε τα πολωτικά γυαλιά πιλότου Ray Ban. Από την επόμενη χρονιά τα γυαλιά αυτά διατέθηκαν και στο ευρύ κοινό ξεκινώντας μια μόδα που δεν έληξε ποτέ.

Δεδομένα και μυστικά των γυαλιών ηλίου
Οι επιφάνειες των γυαλιών ηλίου φτιάχνονται από γυαλί, πλαστικό (ακρυλικό, πολυανθρακικό, CR-39, πολυουρεθάνη) ή ρητίνη SR-91 (βλ. http://www.kaenon.com/innovation/) και έχουν διάφορες επιστρώσεις για προστασία από τις αντανακλάσεις. Ως προς το χρώμα τους, οι γκρι και πράσινοι φακοί θεωρούνται ουδέτεροι, ενώ οι καφέ αυξάνουν την αντίθεση με τίμημα κάποια χρωματική απόκλιση. Οι κίτρινοι και οι πορτοκαλί αυξάνουν τη διακριτότητα των αντικειμένων – με τίμημα την οξύτητα των χρωμάτων – και γι’ αυτό προτιμούνται από τους οδηγούς, τους πιλότους, τους σκιέρ και τους κυνηγούς. Οι μπλε και οι μοβ φακοί είναι... απλώς διακοσμητικοί, εκτός αν το γυαλί τους είναι πολωτικό.

Για να είναι τα γυαλιά ηλίου σας αποτελεσματικά οι ειδικοί συνιστούν να κόβουν περισσότερο από το 99% των υπεριωδών ακτινοβολιών UVA και UVB (πράγμα που υποδηλώνει η ετικέτα UV400).

Μια πρόσφατη ιατρική έρευνα αποφάνθηκε ότι εμείς οι λευκοί δεν πρέπει να φορούμε γυαλιά ηλίου με την παραμικρή λιακάδα: τα μάτια δίνουν λάθος μήνυμα στον εγκέφαλο ώστε να μην παράγει το σώμα μας μελανίνη. Οπότε κινδυνεύουμε από... καρκίνο του δέρματος.

ΠΗΓΉ

Κάθε πότε πρέπει να αλλάζονται τα Γυαλιά Ηλίου ;

Τα γυαλιά ηλίου πρέπει να αλλάζουν το αργότερο κάθε δύο χρόνια, διότι η προστατευτική δράση τους έναντι της υπεριώδους ακτινοβολίας του ηλίου φθίνει με τον καιρό, προειδοποιούν επιστήμονες από τη Βραζιλία.

Όπως εξηγούν στην επιθεώρηση «Biomedical Engineering OnLine», οι ακτίνες του ηλίου βλάπτουν σταδιακά τα φίλτρα εναντίον της UV που διαθέτουν οι φακοί των γυαλιών.

Αυτό έχει ως συνέπεια να τους διαπερνά ολοένα περισσότερη UV, προκαλώντας αλλεπάλληλες μικροφθορές στα μάτια οι οποίες αυξάνουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα τον κίνδυνο εκδηλώσεως διαφόρων οφθαλμοπαθειών, όπως το πτερύγιο, η ηλικιακή εκφύλιση της ωχράς κηλίδας και ο καταρράκτης.

«Η υγεία των ματιών αποτελεί σοβαρό πρόβλημα σε όλο τον κόσμο και περισσότερο στις νότιες χώρες όπου τα επίπεδα της UV είναι πολύ υψηλά το καλοκαίρι», δήλωσε η δρ Λιλιάνε Βεντούρα, αναπληρώτρια καθηγήτρια στο Τμήμα Μηχανικής του Πανεπιστημίου του Σάο Πάουλο.

«Τα γυαλιά ηλίου παίζουν σημαντικό ρόλο στην ασφάλεια των ματιών και οι φακοί τους πρέπει να διαθέτουν επαρκή φίλτρα για τη UV - κάτι το οποίο παύει να υφίσταται με τον καιρό».

Όπως εξήγησε η δρ Βεντούρα, η ανθεκτικότητα των φίλτρων των γυαλιών ηλίου στην UV ελέγχεται με ειδικό τεστ, το οποίο είναι κοινό σε Ευρώπη, Αυστραλία, Νέα Ζηλανδία και σε ορισμένες χώρες της Νότιας Αμερικής.

Το τεστ γίνεται σε εξομοιωτή ηλίου στον οποίο εκτίθενται τα φίλτρα των γυαλιών ηλίου επί 50 αδιάκοπες ώρες, από απόσταση 30 εκατοστών του μέτρου από την πηγή του φωτός. Η πηγή αυτή είναι μία λάμπα των 450 W, που αντιστοιχεί σε δύο μέρες σε φυσικό περιβάλλον το καλοκαίρι ή τέσσερις το χειμώνα.

Η δρ Βεντούρα και οι συνεργάτες της εξέτασαν την επάρκεια του τεστ, υπολογίζοντας την άμεση και την έμμεση έκθεση μιας κατακόρυφης επιφάνειας στην UV στη διάρκεια ενός έτους, και συγκρίνοντάς την με αυτήν στη διάρκεια του τεστ.

Το συμπέρασμά τους ήταν ότι η αληθινή έκθεση είναι πολύ μεγαλύτερη, επομένως «το τεστ είναι αναποτελεσματικό στην παρούσα μορφή του».

Οι ερευνητές προτείνουν να αντικατασταθεί από μέτρηση επί 67,3 αδιάκοπες ώρες και από απόσταση 0,5 εκατοστού, διότι έτσι «θα πιστοποιηθεί η ασφάλεια των γυαλιών ηλίου για χρήση επί 2 χρόνια, εφ’ όσον τα φοράει κανείς 2 ώρες την ημέρα», είπε η δρ Βεντούρα.

Για πιο πολύωρη χρήση, θα πρέπει να αντικαθίστανται ακόμα πιο συχνά, κατέληξε.

ΠΗΓΗ

«Γεμίζουν» τη μνήμη 6χρονης με εικόνες πριν χάσει την όρασή της .

 Στα δύο της μόλις χρόνια, η μικρή Cailee Herrell διαγνώστηκε με μια σπάνια πάθηση που προκαλεί σταδιακή απώλεια της όρασης.

Όμως, πριν το εξάχρονο κορίτσι χάσει για πάντα τη δυνατότητα να βλέπει τον κόσμο, η οικογένειά της θέλει να δημιουργήσει μια «τράπεζα μνήμης» για το μέλλον. Ο κατάλογος περιλαμβάνει το πρώτο ταξίδι της Cailee στον ωκεανό και την εκπλήρωση ενός ονείρου της για κάποιες μέρες μαγικών διακοπών στη Disneyland.

 Η μητέρα της, Catrina Frost, από την Αριζόνα δήλωσε: «Η φίλη μου έχασε την όρασή της πριν από οκτώ χρόνια. Δεν μπορούσα να φανταστώ πώς είναι και έτσι ρώτησα αν ήταν απλά όλα μαύρα. Μου είπε ότι δεν ήταν γιατί έχει αναμνήσεις οπότε αν πω ότι φοράω ένα κίτρινο πουκάμισο, το μυαλό της θα το δει. Η τράπεζα μνήμης της είναι πλήρης και γι’ αυτό δημιουργήσαμε μια λίστα, η οποία δεν είναι μόνο γεμάτη περιπέτειες, αλλά θα είναι και σημαντική για το μέλλον της. Θέλω να δώσω στην Cailee όσο το δυνατόν περισσότερα. Και όχι να την εισάγω μόνο στα χρώματα του ουράνιου τόξου, αλλά να μάθει ποια είναι η τερακότα και το μπορντό».

Το πρώτο πράγμα που ξεκίνησαν να υλοποιούν από τη λίστα που δημιουργήθηκε τον Ιανουάριο ήταν ένα ταξίδι στον ωκεανό στο Σαν Ντιέγκο. Στο δρόμο το μικρό κορίτσι είχε την ευκαιρία να δει αμμόλοφους ενώ ήταν η πρώτη φορά που είδε τον ωκεανό. «Η έκφραση του προσώπου της ήταν απλά ανεκτίμητη» είπε η μητέρα της. Την περασμένη εβδομάδα η οικογένεια ταξίδεψε στη Disneyland ώστε η μικρή Cailee να δει και να αποτυπώσει τις αγαπημένες της πριγκίπισες.

Η μητέρα της 6χρονης διαπίστωσε κάποιο πρόβλημα στην όραση της μικρής από τότε που ήταν έξι μηνών και αργότερα ζητώντας τη βοήθεια των γιατρών διαπιστώθηκε το σοβαρό πρόβλημά της. Από τότε που ήταν τριών ετών έχει υποβληθεί σε πέντε επεμβάσεις με λέιζερ για να διορθώσει προβλήματα του αμφιβληστροειδούς. Η μητέρα της η οποία δεν μπορούσε να πιστέψει ότι το παιδί της αντιμετωπίζει τέτοιο πρόβλημα, το μόνο που προσπαθεί να κάνει τώρα είναι να χτίσει τις βάσεις για ένα πιο εύκολο μέλλον από τη στιγμή που θα χάσει την όρασή της. Ήδη μάλιστα έχει ξεκινήσει μαθήματα ανάγνωσης για τυφλούς και σύντομα θα ξεκινήσει δραστηριότητες για άτομα με προβλήματα όρασης ώστε αργότερα να της είναι όλα πιο εύκολα.

ΠΗΓΗ

Βρέθηκε Γυναίκα με Τετραχρωματική Όραση .

Η καθηγήτρια Gabriele Jordan αναζητά εδώ και 20 χρόνια κάποιον με υπεράνθρωπη όραση. Τελικά τον βρήκε στο πρόσωπο μιας γυναίκας αγνώστου ταυτότητας.

Χρειάστηκαν είκοσι χρόνια για να βρεθεί το "Άγιο Δισκοπότηρο", μια γυναίκα η οποία βλέπει 99 εκατομμύρια περισσότερα χρώματα από έναν μέσο άνθρωπο.

Αυτή την επιστημονική ανακάλυψη την κατάφερε η  καθηγήτρια Gabriele Jordan, ερευνήτρια στο Ινστιτούτο Νευρο-επιστημών η οποία  έχει περάσει τα τελευταία 20 χρόνια αναζητώντας για κάποιον με υπεράνθρωπη όραση και τελικά τον βρήκε στο πρόσωπο μιας γυναίκας αγνώστου ταυτότητας.

Όπως αναφέρει η Βρετανική Daily Mail, η οποία αναδημοσιεύει άρθρο του περιοδικού Discover η καθηγήτρια Jordan και η ερευνητική της ομάδα βρήκε αρκετά άτομα με τετραχρωματική όραση, αλλά μόνο μία γυναίκα πέρασε με επιτυχία τα τεστ της έρευνας.

Όπως εξηγεί η Jordan το ανθρώπινο μάτι αντιλαμβάνεται τρία χρώματα, το κόκκινο, το πράσινο, το μπλε και την ένταση του φωτός στο ορατό φάσμα της ηλεκτρομαγνητικής ακτινοβολίας. Ανθρώπινες παθήσεις που σχετίζονται με την αντίληψη των χρωμάτων είναι η δυσχρωματοψία, η μερική αχρωματοψία και η ολική αχρωματοψία.

Στη περίπτωση της δυσχρωματοψίας, γίνεται σύγχυση μεταξύ βασικών χρωμάτων και παραγώγων τους, ενώ η αχρωματοψία σημαίνει τη μη αντίληψη ενός εκ των τριών χρωμάτων.

Έρευνες που σχετίζονται με την τετραχρωματοψία έχουν ξεκινήσει είδη από το 1948 αναφέρει η ερευνήτρια και προσθέτει:

"Γνωρίζαμε ότι υπάρχει, αλλά δεν το είχαμε επιβεβαιώσει επιστημονικά. Η συγκεκριμένη γυναίκα μπορεί να δει 99 εκατομμύρια χρώματα περισσότερα από έναν μέσο άνθρωπο και σε πολύ μεγαλύτερο βάθος.

Είναι πραγματικά εντυπωσιακό".

ΠΗΓΉ